Hazırlayan: Prof. Dr. Ekrem Erek
Türk Nefroloji Derneği, 3 Mart 1970 tarihinde İstanbul Üniversitesine bağlı Haseki Hastanesi Farmakoloji ve Tedavi Kliniğinde kurulmuştur.
Kurucu Üyeleri, o zamanki ünvanlarıyla Ord. Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli (İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Yukarı Gureba Dahiliye Kliniği Başkanı), Ord. Prof. Sedat Tavat (İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Tedavi Kliniği Başkanı), Prof. Dr. Reşat Garan (İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Tedavi Kliniği), Prof. Dr. Kemal Önen (İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Tedavi Kliniği), Prof. Dr. Osman Barlas (İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dahiliye Kliniği Başkanı), Prof. Dr. Ferhan Berker, (İstanbul Tıp Fakültesi Aşağı Gureba Hastanesi Dahiliye Kliniği) Prof. Dr. Gıyas Korkut, (İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Kliniği Başkanı) ve Doç. Dr. Necdet Koçak (İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahiliye Kliniği) dır.
Derneğin ilk başkanı Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli, ilk genel sekreteri ise Prof. Dr. Kemal Önen'dir. Ord.Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli 9 yıl başkanlık, Prof. Dr. Kemal Önen de 9 yıl genel sekreterlik ve bilahare16 yıl başkanlık görevinde bulunmuşlardır..
1996 - 2000 yılları arasında Prof. Dr. Ekrem Erek dernek başkanlığı yapmıştır. 2000 yılından beri Prof. Dr. Kamil Serdengeçti başkanlık görevini sürdürmektedir.
Derneğin 29.1.1971 tarihinde yapılan ikinci yönetim kurulu toplantısında (bak tutanak 2) Dr. Saim Yeğinboy (İzmir Ege Tıp Fakültesi Dahiliye Kliniği), Dr. Muzaffer Akkılıç (İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Kliniği) Dr. Lütfi Vural (Ankara GATA Dahiliye Kliniği), Dr. Uğur Ülkü (İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Tedavi Kliniği), Dr. Uğur Derman (İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Tedavi Kliniği), Dr. İlhan Özdemir (Ankara Tıp Fakültesi Dahiliye Kliniği), Dr. Cemil Kobal (Ankara Tıp Fakültesi), Dr. Sezai Bedreddin Tümay (İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Pediatri Kliniği), Dr. Cemalettin Topuzlu (İstanbul Tıp Fakültesi Yukarı Gureba Cerrahi Kliniği), Dr. Orhan Özdeş (İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Tedavi Kliniği) Dr. Necati Akgün (İzmir Ege Tıp Fakültesi), Dr. Fikret Pamir (Sağlık Bakanlığı İstanbul Şişli Etfal Hastanesi), Dr. Müştak Özüer (Ankara GATA Dahiliye Kliniği) Dr. Nadir Hatemi (İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Pediatri Kliniği), Dr. Ekrem Erek (İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Tedavi Kliniği) üyeliğe seçilmişlerdir.
Görüldüğü üzere dernek, kuruluş yıllarının hemen akabinde bütün Türkiye geneline yayılmıştır. Dernek, kurulduktan sonra dış bilimsel ilişkilere de ağırlık vermiş ve her yıl Dünyanın çeşitli ülkelerinden özellikle (ABD, Avrupa) ünlü Nefrologların katıldığı kongreleri İstanbul'da düzenlenmiştir.
1978 yılında EDTA (European Dialysis and Transplantation Association) 15.nci Kongresi Prof. Dr. Kemal Önen başkanlığında ve Türk Nefroloji Derneğinin ev sahipliğinde İstanbul'da yapılmıştır. Bu kongrenin EDTA'nın bozuk olan bütçesini düzelten ve 1500 kişinin katıldığı çok başarılı bir kongre olduğu halen dış ülkelerdeki iştirakçiler tarafından anılmaktadır.. 1980 ihtilali ile bütün derneklerin kapatılmasıyla Türk Nefroloji Derneği de kapatılmış ve faaliyetlerini geçici olarak durdurmuştur. 1980'lerden sonra meydana gelen bu faaliyet durdurulması sonucunda yurdun çeşitli yerlerinde yapılan toplantılar yeniden organize edilerek Türk Nefroloji Derneği Ulusal kongreleri haline dönüştürülmüş ve yurdun çeşitli yerlerinde bu kongrelerin yapılması karar altına alınmıştır.
Türk Nefroloji Derneğinin yayın organı olan bir dergi 1992 yılında, Ekrem Erek'in editörlüğünde yayınlanmaya başlamıştır. Editörlüğü daha sonra Emel Akoğlu devralmış ve şimdi de Cengiz Utaş bu görevi yürütmektedir. Yoğun ilgi gören dergimizin bundan sonraki hedefi Index Medicus ve Citation Index'e dahil olmaktır.
Derneğimiz yıllık kongreler dışında, Türkiye'nin değişik yerlerinde toplantılar ve bilimsel aktiviteler gerçekleştirmektedir. Özellikle, 2002 yılından beri her yıl yapılan Kış Okulları Türkiye genelinden pratisyen, uzman ve her branştan hekiminin katılımını sağlayan ve eğitimlerine katkıda bulunan toplantılar olarak giderek artan bir ilgi görmektedir.
1990 yılında İstanbul'un sınırları içinde daha sonra Türkiye genelinde Ekrem Erek tarafından başlatılan Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon kayıt (Registry) istatistik bulguları daha sonra Türkiye geneline yayılarak (1992-1994 hariç) her yıl kitap halinde yayınlanmaya başlamış ve bu yayınlar günümüze kadar düzenli olarak sürdürülmüştür.Yıllık istatistik çalışmaları Türk Nefroloji Derneğinin son 14 yılda gerçekleştirdiği, kıvanç duyulacak ve Türkiye'de başka hiç bir derneğin yapamadığı çok önemli bir hizmettir. Bu şekilde gerçekleştirilen Ulusal Kayıt Sistemi ile Avrupa'da 35 ülke arasında kendi bulgularını ülke genelinde toplayıp, tek elden ERA-EDTA Londra Registry'sine göndermek gibi çok zor bir görevi yapan 13 ülke arasında olarak bu yıla kadar devam edegelmiştir. Bundan önce 42 merkez olarak figüre eden Avrupa kayıtlarındaki merkez sayımız, bu çalışmalar sayesinde önce 200'lere daha sonra 440'lara; 1500 olarak bildirilen hemodiyaliz hasta sayımız Registry sonucu evvela 3500'lere daha sonra 7500'lere şimdi de 23000'lere ulaşarak ülkenin dışarıdaki imajını değiştirmiştir. Registry konusunda Cerrahpaşa'da sabit bir merkez kurularak Avrupa'da olduğu gibi ciddi bir düzenleme yapılmıştır. Halen Dernek Registry Kurulu Başkanlığını Prof. Dr. Ekrem Erek, EDTA-ERA'nın Türkiye koordinatörlüğü ile beraber üyeliği Prof. Dr. Kamil Serdengeçti, diğer kurul üyeliğini de Prof. Dr. Gültekin Süleymanlar yürütmektedir. Bu çalışmanın başarısı Avrupa Kuruluşlarınca da teslim edilmiş 2000 yılı ERA-EDTA, Nice kongresinde 1999 Türk Nefroloji Registry'si sonuçları Prof. Dr. Gültekin Süleymanlar tarafından konferans şeklinde takdim edilmiştir(Bütün Avrupa ülkeleri içinde tek takdim edilen Registry). 2000 yılından itibaren Registry kitapçığına İngilizce bölüm de ilave edilmiştir.
Halen uluslararası derneklerle ve International Nefroloji Derneği (ISN) ve Avrupa Nefroloji Birliği (EDTA-ERA) ile yakın ilişkiler geliştirilmiştir. Her iki derneğin başkanları ve ileri gelenleri Türkiye'deki kongrelere davet edilerek Türk Nefroloji topluluğu ile yakınlaşmaları sağlanmıştır. Bunun sonucu olarak çeşitli genç bilim adamlarının Avrupa ve USA da Nefroloji eğitimlerini ilerletmeye veya araştırmaya ve geliştirilmelerini sağlamaya imkan yaratılmıştır. International Nefroloji Derneği (ISN) ve EDTA-ERA ile birlikte 1997 yılında İstanbul'da 3 günlük bir Nefroloji Kursu, 1998'de İzmir'de 9 Eylül Tıp Fakültesi ile beraber bir Uluslararası Yaz Okulu, 1999'da Balkan Şehirleri Kongresi (BANTAO) ile müşterek Ege Tıp Fakültesindeki Kongre, 5 Haziran 2000 yılında hem derneğimizin 30. Kuruluş yılını, hem de ISN'nin 40. Kuruluş yılını da kutlayarak International Nefroloji Derneğiyle beraber bir birleşik Kongre düzenlenmiştir. Bu kongreye dünyaca ünlü 17 Nefrolog ve aynı zamanda dünyanın 2 büyük derneğinin (ISN ve EDTA) Başkanları ve önemli dergilerin editörleri de katılmıştır. Bu kongrelerden amaç yine Nefrolojinin uluslararası sahaya açılmasının hızlandırılmasıdır.
Dünyanın ünlü Diyaliz ve Transplantasyon kitapları ve Schrier'in meşhur Böbrek ve Elektrolit Hastalıkları kitabı Türkçeye çevrilerek Dernek tarafından Türk okuyucusunun yararlanmasına sunulmuştur. Ayrıca Hemşireler için Nefroloji Dializ ve Transplantasyon kitabı, Dializle Yaşam kitabı, SAPD Temel Bilgiler kitabı, Hemodiyaliz Hekimi El kitabı, Türk Nefrolojisi Kitap ve Makaleler Bibliyografyası, Crush (Ezilme) Sendromu ve Marmara Depremi'nden Çıkan Sonuçlar gibi kitaplar da TND yayını olarak yayınlanmıştır.
Nefroloji-Dializ ve Transplantasyon hemşireliği derneğinin kurulmasında öncülük edilmiş ve büyük destek verilmiş olup, son 14 yıldır doktor ve hemşire kongreleri beraber yapılmaktadır. Dernek 30 yıldır misafir olarak bulunduğu İstanbul Üniversitesinden, 1999 sonunda Nişantaşı'nda kendi satın aldığı daireye taşınmıştır. Bu şekilde derneğin kurumsallaşması yolunda çok önemli bir adım atılmış, Nefroloji evi şeklinde dernek üyelerine çay, kahve, fotokopi, faks gibi kolaylıklar yanı sıra İstanbul'a gelen Türkiye'nin ve İstanbul'un en mutena bir semti olan Nişantaşı'ndan alışverişe, gezmeye çıkan üyelerimiz için bir istirahat, bir buluşma, bir haberleşme yeri olarak hizmet vermeye başlamıştır.
17 Ağustos 1999'da Marmara bölgesinde Türkiye'yi kalbinden vuran ve 17 bin vatandaşımızın kaybına yol açan depremde Türk Nefroloji Derneği, Türkiye içerisinden ve aynı zamanda Türkiye dışarısından yapılan yardım faaliyetlerinde o zamanki dernek başkanı Ekrem Erek'in başkanlığında ve Prof. Mehmet Sever'in Marmara bölgesi deprem koordinatörlüğünde çok önemli hizmetler yapmıştır.
International Nefroloji Birliği (ISN) Renal Disaster Task Force Avrupa koordinatörü N.Lameire ve sınır tanımayan doktorlar birliğinden R.Vanholder, ile yakın ilişkilere girilmiş ve ihtiyaç olan bu bölgeye her türlü ihtiyacın giderilmesi için dış kaynaklardan malzeme takviyesi ve eleman desteği sağlanmıştır. Bu arada Antalya'dan Prof. Dr. Fevzi Ersoy da özellikle herkesin şaşkın olduğu ilk günlerde depremle ilgili iletişimi sağlamıştır. Türk Nefrologlarının diyaliz ile ilgili hekimlerin ve hemşirelerimizin gösterdiği büyük gayret, cansiperane çalışma, karşılıksız fedakarlık Avrupa Nefroloji Diyaliz Transplantasyon Dergisinde (NDT) de övgü dolu cümlelerle aktarılmış ve bu deprem sonunda meydana gelen %15'lik bir vefat oranının diğer ülkelerdeki büyük depremlere nazaran düşüklüğü ve bunun büyük başarı olduğu ifade edilmiştir.
Türkiye genelinde Türk Nefroloji Derneğinin şubeleri kurulmasına başlanılmıştır. Daha önce bahsedildiği gibi ilk dernek şubesi 1997'de Prof. Dr. Gülşen Yakupoğlu başkanlığında Antalya'da kurulmuş olup, halen bu şubenin Başkanı Prof. Dr. Gültekin Süleymanlar'dır. Daha sonra bunu 2000 yılında Prof. Dr .Emel Akoğlu, Prof. Dr. Taner Çamsarı ve Prof. Dr. Cengiz Utaş başkanlığında kurulan İstanbul, İzmir ve Kayseri şubeleri takip etmişlerdir.
Yıllık kongre gelirinin % 20 si dernek şubelerine dağıtılmaktadır. Kongreyi önceleri organize eden Turizm firmaları tarafından derneğin soyulmasına mani olunmuş, kongrelerde elde edilen komik gelirler bugün büyük meblağlara ulaşmış ve soygunun ne kadar büyük boyutta olduğu ortaya çıkmıştır. Artık kongre hesapları profesyonel bir muhasebe sistemi ile Kongre Organizasyon Komitesinin kontrolünde tutulmakta ve takip edilmektedir.
Avrupa Nefroloji Board'u ile yakın ilişkiye girilmiş ve Nefroloji uzmanlığı standartlarının tesbitine aktif olarak iştirak edilmiştir. Bu ilişkileri Prof. Dr. Oğuz Söylemezoğlu ve Prof. Dr. Cem Sungur yürütmektedirler.
2000 yılında Türk Nefroloji Derneğinin yıllık olarak bir kişiye yurtdışı bursu vermesi karalaştırılmış, genç ve yetenekli hekimlere yıllık 10 bin dolar verilerek bursun şartları Nefroloji Derneğinde ilan edilmiştir. İlk bursiyer Ege Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalından Dr. Ercan Ok'dur ve ABD'ye bursiyer olarak gitmiştir. Halen yıllık burs 15 bin dolara çıkartılmış ve bugüne kadar 7'si nefrolog, 3'ü de patolog olmak üzere toplam 10 genç araştırmacı bu burslardan yararlanmıştır.
2002 yılında Derneğimiz Yönetim Kurulunun aday gösterdiği üyemiz Ali Başçı ERA-EDTA Konsey seçimlerini kazanarak bu kuruluşun Konsey (Yönetim Kurulu) üyesi olmuştur.
Türk Nefroloji Derneği'nin 2001 yılı sonunda yaptığı müracaat 2003 yılında ERA Konseyince kabul edilerek, 42.nci ERA-EDTA Kongresinin 4-8 Haziran 2005'te İstanbul Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde yapılması kararlaştırılmış ve böylece Türk Nefroloji Derneği 27 yıllık bir ara ile Avrupa'nın en büyük Nefroloji Kongresi'ne ikinci kez ev sahipliği yapmak onuruna kavuşmuştur. Aynı zamanda Türkiye, Almanya, Avusturya, Danimarka, Fransa, Hollanda, İngiltere, İspanya, İsveç ve İtalya ile birlikte 1964 yılından bu yana birden fazla ERA-EDTA Kongresine ev sahipliği yapan 10 Avrupa ülkesinden biri olmuştur.
Sonuç olarak Türk Nefroloji Derneği, ülkemizin amatör fakat yurt içinde ve dışında saygın bir kurumu haline gelmiştir. Artık yurt dışındaki büyük dernekler ve bilim adamları, yurt içinde sağlık bakanlığı başta olmak üzere firmalar, üniversite yöneticileri ve çeşitli kuruluşlar derneğimizin nefroloji ile ilgili konularda bilgisine başvurmakta ve işbirliği amacıyla davetler yaparak beraber çalışma programları teklif etmektedir. Dernek başkanı ve üyeleri bu topluluklarda itibar gören, konuşmalarına değer verilen konuma gelmişlerdir. Türk Nefroloji Derneği 34 yıllık tarihsel akışı içinde ülke genelinde çok önemli hizmetler vermeye devam etmektedir.
TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ KURULUŞ TUTANAĞI
TUTANAK:
"Türk Nefroloji Derneği" kurucu üyeler toplantısı
TARİH: 3.3.1970
TOPLANTI NO: I
YERİ: Tedavi Kliniği
"Türk Nefroloji Derneği" kurucu üyeleri 3.3.1970 saat 12.00 de Tedavi Kliniği'nde toplandılar. Ord. Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli, Prof. Dr. Reşat Garan, Prof. Dr. Kemal Önen, Prof. Dr. Osman Barlas, ve Prof. Dr. Ferhan Berker toplantıya iştirak ettiler. Ord. Prof. Dr. Sedat Tavat, Doç. Dr. Necdet Koçak ve Prof. Dr. Gıyas Korkut hasta oldukları için toplantıya gelemediler. Prof. Dr. Kemal Önen toplantı konusunu takdim ile tüzüğü okudu. İlk iş olarak kurucu üyelerden bir yönetim kurulunun teşkilinin gerektiğini bildirdi. Ord. Prof. Dr. Sedat Tavat'ın daha önceki teklifini söyleyerek Ord. Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli'yi başkanlığa teklif etti. Ord. Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli ise Ord. Prof. Dr. Sedat Tavat'ı teklif etti. Neticede Ord. Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli ittifakla başkan seçildi. Genel sekreterliğine Ord. Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli Prof. Dr. Kemal Önen'i teklif etti ve ittifakla kabul edildi. Prof. Dr. Osman Barlas ve Prof. Dr. Ferhan Berker'i üyeliklere intihabını teklif etti ve kabul edildi. Böylece Yönetim Kurulu
Başkanı: Ord.Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli
Genel Sekreter: Prof. Dr. Kemal Önen
Üyeler: Prof. Dr. Osman Barlas, Prof. Dr. Reşat Garan, Prof. Dr. Ferhan Berker olarak teessüs etti.
Daha sonra görüşmelere geçildi.